C U H I Â Ỏ Ô N THI H C K 4 M Ọ Ì Ô N: L CH S KI Ị Ử Ế N TR code C PH NG T Y
C Ư Ơ Â Â U 1: Qu á tr ì NH PH á t tri n c a ki ể ủ ế n tr ú C AI C ậ p đ ư ợ C Chia L à m m y th I K ấ ờ ì? H ã y Cho bi t c á C lo ế ạ I h NH ki n tr ú C ch ế ủ y ế u ở AI C p.
L ch s ậ ị ử PH á t tri n ki n tr ú ế ể C C a AI C P ủ ậ đ ư ợ C Chia L à M 4 th I K theo Giai ờ đ ạ PH á t tri n o n C ể ủ a x ã h ộ I AI C P Bao g m:
ậ, ồTh I k c v ờ ổ ư ơ ố ng Qu C (T V ng tri ừ ư ơ ề u th ứ 1 đ ế n V ng tri u th ư ơ ề ứ 10)
th ủ đ ô L à Memphis, a I m đ ị đ ể PH á t tri ể n ch í NH L à Tam GI á C ch â u th ổ PH í a B c
ki n ắ ế tr ú C ch y u l à L ủ ế Ă NG M Ộ: mastaba V à Kim t th á P ự (Kim t th á P B ự ậ C V à Kim t ự th tr n á P ơ)
- Th I K Trung V ờ ư ơ ng Qu ố C (T V ng tri ừ ư ơ ề u th ứ 11 đ ế n V ng tri u th ư ơ ề ứ
17)L ã NH th M r ng Xu ổ ở ộ ố ng PH í a Nam, th ủ đ ô ở thebes
ki ế n tr ú C ch y ế ủ u l à N I
- Th Ề dj DJ À ờ I K ì t â n V ư ơ ng Qu C (T V ố ừ ư ơ ng tri u th ề ứ 18 đ ế n V ng tri u th ư ơ ề ứ 30)
th ủ đ ô L à thebes
ki n tr ú C ch ế ế ủ y u l à đ ề n đ à I (LO I nguy ê n V ạ ẹ n V à Lo I đ ạ ụ C Trong đ á), l ng m ă ộ đ ụ C Trong đ á V à NH à ở
- H U K Giai đ ậ: o n n à y ạ PH í a B C B ắ ị x â M L ư ợ c,Cu I C ng the B ố ị La m ã th ô n t í nh. Ki n tr ú C ch ế ỉ PH á t tri n Quy m ô NH ể ở ỏ V à ch u NH h ị ả ư ở ng NHI u t ki ề ừ ế n tr ú C hy L p V ạ the La à m ã C ổ
Lo ạ I h ì NH ki tr ú C ch ủ ế N Y U AI C P ế ở ậ ồ:
- Ki m g n tr ú C L ế ă ộ: ng m mastaba – Kim t th á P C ó B ự ậ C – Kim t ự th á P tr n – l ng m ơ ă ộ Trong n ú I đ á
- Ki ế n tr ú C đ ề n đ à I, n th Ki đ ề ờ.
- ế n tr ú C Dinh th ự, Cung đ I ệ n V à NH à
C U 2: Â ởH ã y n ê u ý NGH a C a Kim t ĩ ủ ự th á P AI C ậ p? L í GI ả I V ì Sao ng i AI C P ư ờ ậ th ư ờ ng l à m Kim t ự th á p?
Ngo à I VAI tr ò L à n ơ I ch ô n c t ng i ch ấ ư ờ ế T, Kim T P AI C ậ ự th á P C ó ý NGH a sau:
- V ĩ ề PH ư ơ ng di ệ n t ô n GI á o- t â m linh: th ể hi ệ n l ố i t ô n GI o á t ô n th ờ đ a th ầ n c a ng ủ ư ờ I AI C P C ậ ổ, H tin r ng Kim t ọ ằ ự th á P đ ó L à NH ữ ng ng ô I NH à V NH c u ĩ ử,I n ơ đ ó Linh H n s tr V ồ ẽ ở ề n I V NH C ơ ĩ ử u l à m Cho th â n th ể ng ư ờ I ch t t n t ế ồ ạ I m ã I m ã I. Nh t í NH ấ ờ ch t KH ng l ổ ồ, n ng n ặ ề, u á m... C a V T Li ủ ậ ệ u c ng NH L ũ ư ố I Trang tr í B ê n Trong Kim t ự th á P ã L à m Cho B đ ả n th â n n ó tr ở n ê n th ầ n th á NH h ó a
- V ề PH ư ơ ng di ệ n x ã h ộ I: Kim t th á p l à n ự ơ I ch ô n c t n ấ, ơ I y ê n NGH C a ỉ ủ C á C pharaong.M t s Kim t ộ ố ự th á P C ò n ch ô n C ấ t t ầ ng l p Quan l i Cao ớ ạ C ấ P, Qu ý t C. qua ộ đ ó n ó PH ả n á NH a VJ C đ ị ủ a ng i ch t ư ờ ế khi C ò n s ng. Tuy NHI ê n Kim ố t ự th á P C ò n n I b t ch ổ ậ ở ỗ Xu t á t t ấ PH ừ nhu C ầ u s ù ng B á I C á NH â n NH à VUA, nhu C ầ u s ù ng B I á NH à VUA ở PH ư ơ ng di ệ n th ầ n th á NH h ó a (D B Cai đ ể ễ ề tr ị x ã h ộ I)... The V à C ò n mang t í NH ch t k ấ ỉ Ni ệ m đ ể ng à n đ ờ I Sau NH ớ m ã I.The Ngo à I RA n ó C ò n ch ng t Ai C ứ ỏ ậ P th ờ I đ ó đ ã C ó c c u t ch ơ ấ ổ ứ C x ã h ộ I Cao, c u tr ú C th ấ ư ợ ng t ầ ng ch í NH V à tr ị PH á P Lu ậ t đ ã thay th NH ng Quy ế ữ ư ớ C x ã h ộ I. N ó I ch í NH x á C L à x ã h ộ I Ai C P th I ậ ờ đ ó đ ã V ư ợ t qua KH á I Ni ệ m n ề n V ă n h ó a đ ơ n thu ầ n tr ở th à NH n n v n Minh th ề ă ậ t s ự
- V ề PH ư ơ ng di ệ n ki ế n tr ú c:Kim t ự th á p l à s n 1 ả PH ẩ m tr í Tu ệ đ ộ C đ á o c a ng ủ ư ờ I AI C P C ậ ổ. (đ ộ C đ á o v b ê n t ừ ẻ NGO à i... Cho n c u ki đ ế ấ ệ n B ê n trong, PH ư ơ ứ C x â y ng th D ng n ê n Kim t ự ự th á P).
C â U 3: n ê u Lo I h NH ki ạ ế n tr ú c l ng m ộ ă C a AI C ủ ậ p? Cho bi t I m ế đ ể RI ê ng Bi ệ T V ề ế n tr ú C ki C a m i lo ủ ỗ ạ I h NH l ng m.
Ki ă ộ ế n tr ú c l ng m AI C ă ộ ậ p g ồ M C ó:
- Mastaba:The L à l ng M C a ă ộ ủ t ầ ng l ớ P Qu ý t ộ C AI C ậ P. C ó đ ặ C đ I ể M L à KH ố I đ ư ợ C x â y B ằ ng đ á, C ó m ặ T c t h NH thang ắ m t B ng, ặ ằ h ì NH ch NH t th ữ ậ, ư ờ ng l à m ô PH ỏ ng ki ể u NH à g ch á C ạ đ ủ a t ầ ng l ớ P Qu ý t ộ C L ú c b y GI T ấ ờ ừ NGO à. I V à o Trong C ó 3 KH ô ng gian ch í NH: PH ò ng s ả nh-ph ò ng t l -ph ò ng th ế ễ ờ.T m t tr ê n ừ ặ đ ư ợ C đ à o th à NH GI ế ng h ì NH tr ò n Ho ặ C H ì NH Vu ô ng n s â u Xu ă ố ng ng ô I m c ó h ộ NH à Lang ngang V à PH đ ặ t ò ng Quan t à i ng i ch t ư ờ ế, khi ch ô n xong V ị tr í n à y đ ư ợ C đ ắ P K í n.
- Kim t th á P ự: * m i Kim t ọ ự th á P đ ề u c ó qui ư ớ C Chung: đ ề n Ti P NH n ế ậ, đ ư ờ ẫ ng d n, t ng Bao quanh ư ờ, đ ề n C ú ng t ế, đ ề n Tang L ễ Nghi V à PH ò ng m ộ
Kim t th á P C ó B ự ậ c:D ng Cho t ng l p VUA ớ ầ ch ú a. H NH KH i s NH ố đ ồ ộ ư ng đ ơ n GI n- n ả ổ đ ị nh. Chi ế m di ệ n t í ch KH á l n. đ ớ ư ợ C x â y d ng B ằ ự ng đ á V ô I tr ng. I m ắ đ ể KH á C Bi ệ t so V I lo I L ớ ạ ă ng m ộ tr ư ớ C L à: PH ầ n B ệ đ ư ợ C PH á t tri ể n - PH ò ng t ế L ễ đ ặ t PH í a tr ư ớ c t ò a th á P – Ko C ò n mang d u n k t ấ ấ ế C ấ u g NH l ng m ỗ ư ă ộ tr ư ớ C đ ó
Kim t th á P n tr ơ ự:The L à h ì NH C Ho à n thi th ứ ệ n NH T c a Kim t ấ ủ ự th á P Sau 2 Giai o n Qu á đ đ ạ ộ. L ầ n n à y Kim t ự th á P đ ư ợ C x â y v ớ I Quy m ô R ng l n h ộ ớ ơ n, đ ồ s ộ ơ n h, tinh VI H n V à KH ó thi ơ C ô ng h n. So V ơ ớ I 2 lo ạ I h ì NH l ng m tr ă ộ ư ớ C, Kim t th á P tr ự ơ n NGO the I à C I đ ặ đ ể m NGO ạ I h ì NH C ò n C ó đ ặ C đ I ể m RI ê ng Bi ệ t ở ch ỗ:Qu ầ n th Kim t ể ự th á p l n hay ớ đ ư ợ C x â y g ầ n Khu V C n th ự đ ề ờ g ầ n song Nil – h NH t ng C a Kim ư ợ ủ t ự th á p g n Li n h ơ ề ắ n v I Bi u t ớ ể ư ợ ng C ủ a th ầ n m t tr I ặ ờ, PH ù h ợ p V ớ I ý đ ồ th ầ n th á NH h ó a h n so V ơ ớ I 2 lo ạ I h ì NH l ng m tr ă ộ ư ớ C V l ng m À ở ă ộ L ớ n C ó s ự hi ệ n di ệ n c a b c t ủ ứ ư ợ ng NH â n s ư
- L ng m ă ộ ng ầ m Trong đ á V à l ng m n ă ộ ử a NGO à I-N ử a Trong n ú I á
đNguy ê n NH â n: Giai o n n à y đ ạ th ủ đ ô đ ở ặ t Thebe, n i n à Y C ó ơ đ ị a h NH hi m tr Ko ể ở, đ ư ợ C B ng ng V ằ PH ẳ À ấ PH á t t Xu t ừ VI ệ c t ô n th ờ th ầ n n ú i n ê n V ị tr í tr ê n Cao KH á th í ch H P V I ợ ớ ý đ ồ th ể hi ệ n s ự s ù ng B á I C á NH â n a NH à C ủ vua.
C I m đ ặ đ ể:
M T B ng t ặ ằ ư ơ ng đ ố I GI ố ng Mastaba
• D ù ng K T c u ế ấ D ầ m,C t t ộ đ ể ạ o th à NH KH ô ng gian n i th t r ộ ấ ộ ng R ã I V à Ko K é m PH ầ N K ì B í
B C C ố ụ đ I ệ n th th à NH ch tr ở ờ ủ ể V à th I m NH L à đ ể ấ n c a ki ủ ế n tr ú c l ng m ă ộ. • Tuy x â y d ng Trong ự đ á ho C n a Trong ặ ử đ á, đ ị a h ì NH l i Ko B ng ạ ằ PH ẳ ng NH ư ng n ó Ko B R I R C ị ờ ạ đ I m à tr á I L ạ I KH á h à I h ò a thi ê n V ớ I NHI ê n, KH ô ng gian K Ti P nhau ch ế ế, ặ t ch V I nhau ớ ẽ:M t tr ặ ư ớ C L à s NH V ả ớ I h à ng c t m t Sau ộ, ặ ự a V à o n t ú I - > t o Khung C NH ạ ả th ầ n B í, uy Nghi, H ng V ĩ V à C ó s ứ C m NH ch ng tinh ạ ế ự th ầ n.
• C á C D ã Y C ộ t đ ư ợ C S D ng NHI u ử ụ ề đ ể t o I m NH ạ đ ể ấ n Cho m t ng tr ặ đ ứ ư ớ c l ng M C ng ă ộ ũ ư KH ô ng gian NH B ê n Trong l ng m ă ộ.
C â U 4: C I m đ ặ đ ể ế tr ú C Dinh n ki th Cung ự, đ I ệ n, NH à C a ki ở ủ ế n tr ú C AI C P C ậ ổ đ ạ i:
a- Nh à ở:Ki u Doanh tr ể ạ I, do C I đ ặ đ ể m KH í h ậ U N ắ ng n ó ng, t í m ư a n ê n ki n tr ú C ế Ko C ó NHI u c a s ề ử ổ, m á i ng l à ch í B ằ NH V à Ko C ầ n C ó đ ộ D ố C đ ể tho á T N C M a. V ư ớ ư ậ t Li ệ u ch í NH g m Lau s y ồ ậ, đ ấ t s é t ho C G ặ ỗ (g a s NH ỗ đ ố ậ p t n ư ừ ớ C NGO à I) V à g ạ CH (L ư u ý Ko C ó đ á V ì đ á ch ỉ D ù ng Cho ki ế n tr ú C n th đ ề ờ).Nh C a AI C à ở ủ ậ P KH á C nhau m i th I ở ỗ ờ K ì V à KH á C nhau ở m ỗ i t ầ ng l p Giai C P ớ ấ...
b- Dinh th: lo I ki ự ạ ế n tr ú C n à Y C ó th ê m Ao C á, V ư ờ n t ư ợ C, M T B ặ ằ ng C ó Xu h ng T P Trung ư ớ ậ: C à ng V Trung t â M C à ề ng Cao, Khu V C ch í NH ự ở Trung t â M D à NH Cho GIA ch L à n ủ ơ I Cao NH ấ T, C á C PH ò ng K ế Ti ế P, l â n C ậ n th ì th ấ p h ơ n V à th P D ấ v ầ n. ậ t Li ệ u c th h ụ ể ơ n l à D ng the C T g ỗ ộ,D ầ m g ỗ, t ư ờ ng g ạ ch V à C ó Trang tr í tranh t ư ờ ng (KH á C Bi ệ t so V I lo I ớ ạ h ì NH NH à ở)
c- Cung đ I ệ n: Cung đ I ệ n NH à VUA C ó Quy m ô L ớ n, C ó t ỉ L ệ t ố T, NH N M NH TR Ấ Ạ Ụ Ọ C D C, C ó th ể C ó tr ụ C PH ụ, B ê n Trong C á C PH ò ng C ó NHI ề u c t. V t Li ệ ậ ộ U D ng K T c u g ế ấ ỗ, t ư ờ ng g ạ ch x â y, m t t ặ ư ờ ng tr á T V ữ a V à C ó xoa th ch Cao ạ ở NGO à i t ư ờ ng, l p n à y ng ớ ư ờ I TA ki ê m Lu ô n KH ắ c,Trang tr í HOA v n mang M D ă đ ậ ấ u ấ n v n AI C H ó a ă ậ p...
C â u 5: đ ặ C I m c a đ ể ủ đ ề n th hy L ờ ạ p
- C ó B ậ C Tam C P V à C ấ ộ t Bao quanh đ ề n
- Ch í NH đ I ệ n quay V H ng ề ư ớ DJ ô ng, M T tr ặ I Chi u ờ ế đ ế n n B à n th t ậ ờ Trong NH à
- X â y v tr í Cao NH ở ị ấ t th à NH PH ố,Th ng ư ờ đ ư ợ C x â y th à NH 1 Qu ầ n th ki n tr ú C ể ế t ô n GI á o ngay tr ê n Qu ng tr ả ư ờ ng t ô n GI á o ho C n I ặ ơ PH ụ C V Sinh ho t ụ ạ the NGO à I tr I
C â u 6: ờ đ ặ C đ I ể m ki ế n tr ú C n th AI C đ ề ờ ậ p?
- X â y d ng n ự ở ơ I C ó đ ấ t tho á ng, C ô ng tr R ộ ng. ì NH Bao b c b i t ọ ở ư ờ ng K í n. DJ ố i t ng s d ư ợ ử ụ ng l à VUA ch ú a, t ng l Quan L ă ữ, ạ I Qu í t ộ C. h ì NH B ê n th ứ C NGO à I ho à NH tr á ng,B ê n Trong C à ng V à o s â u c à ng B í hi ể m, đ ậ m m à u s ắ C th ầ n th á nh.
- B ê n NGO à I l n B ê n Trong s ẫ ử D ng NHI u c ụ ề ộ t k í Ch th C L ư ớ ớ n, C ó s ử D ng b c t ụ ứ ư ợ ng th ầ n, t ư ợ ng VUA, t ng NH â n s ư ợ ư, th á P bia... .
- Ch ú tr ng t ọ ỉ L ệ h à I h ò a, C â n x C ô ng tr ứ ng. ì NH ch ỉ to V à D à I ch ứ KH ô ng Qu á cao.
- V ậ t Li ệ u x â y d ng ch y ự ủ ế u l à C á C lo ạ I DJ Á.
- Kh ô ng KH í B ê n Trong n th đ ề ờ thi ê ng Li ê ng,K ì B í NH ờ C á C th ủ PH á P sau:
tr l i ừ ố V à o, to à n B ộ C ô ng tr ì NH đ ề u Bao B ọ c k í n, C à ng V ề s â u c à ng t á ch Bi ệ t b the N NGO à I, t ừ NGO à I KH ô ng th B ê n trong. ấ y C à ng V ề s â u tr ầ n C à ng th ấ P, n n n â ng Cao ề L ê n. B ngang C à ng V ề ề s â u c ng C ũ a ng h p.
h NH th ẹ ứ c c a l n (V ử ớ ị tr í n à y d ù ng l à m Nghi th c t ô n ứ GI á o mang t í NH Qu ầ n ch ú ng) đ ư ờ B ệ ng, l ô I Cu ố n, PH ù h ợ P KH ô ng KH í th ầ n B í,K ch t í NH ủ ị C a Nghi L Khu V C n ễ. ự ộ I B ộ đ ạ I đ I ệ n KH ô ng gian u u ẩ n, C ó t í NH á P ch cao.
- Ph â n lo ế ạ I:
theo đ ố i t ư ợ ng th ờ: đ ề n th ờ th ầ n m t tr I ặ ờ, đ ề n th ờ 1 th ầ n V à n Tang nghi.
Theo V đ ề ị tr í x â y d ự ng: X â y NGO à I tr V à x â y ờ I Trong n ú i
T Ó M L Ạ I C Ó Í 2 T NH CH T L N
- T Ấ Ớ Í NH Á P CH Ế
- T NH TH NG NH Ấ Í Ố T V B C Ề Ố Ụ C, QUY M C NG TR Ô Ô Ì NH
C â u 7:C á C lo ạ I h ì NH ki ế n tr ú c c a hy L p
- ủ ạ Qu ầ n th ki n tr ú C ể ế th á NH đ ị a
- Qu ầ n th ki n tr ú C ể ế C ô ng C ộ ng:
Agora (Qu ng tr ả ư ờ ng C ô ng C ộ ng)
Acropole (Qu ng tr ả ư ờ ng t ô n GI á O V C á C ki ế ớ i n tr ú C đ ề n đ à I, th ư ờ ng đ ư ợ C x â y d ự ng tr ê n đ ồ I Cao)
- Ki n tr ú C H ế ộ I tr ư ờ ng, K ch tr ị ư ờ ng, NGH ị tr ư ờ ng, tr ư ờ đ s â n ng UA, v n ng ậ đ ộ...
C â u 8:C á C th C C T C ứ ộ ổ đ I ể n Hy L p
*Th C C ạ ứ ộ t l à h ệ th ố ng t ỷ L ệ V à h NH th C Trang tr í C ứ ộ T. m i th C C ỗ ứ ộ t KH á C nhau V ề t L, ỉ ệ, H ì NH th ứ C Trang tr í, V ậ t Li ệ u x â y d ự ng, n I Xu t x ơ ấ ứ V à C á I th ầ n KH í m à n ó to á t l ê n.
A V I th C ớ ứ c t DORIC Xu ấ ộ
- t x T NH bang ứ ừ th à C a ng ủ ư ờ I Dorian, Sau n à y PH á t tri n m NH ể ạ ở Peloponese, Nam Italia V à Sicile
- V ậ t Li ệ u x â y d ự ng:đ á C ẩ m th V à ng
- Th ứ ạ ch c c t Doric to á t ộ L ê n v m NH ch ẻ ạ ắ C, R
đang được dịch, vui lòng đợi..
